11 Μαρτίου 2004: τρόμος στη Μαδρίτη με μακελειό στα τρένα

Την ημέρα που θα μείνει στην ιστορία ως η "11η Σεπτεμβρίου" της Ευρώπης, 192 άνθρωποι σκοτώνονται και περισσότεροι από 1.000 τραυματίζονται. Ήταν 11 Μαρτίου 2004 και το ρολόι παγώνει στις 7:39 το πρωί, την ώρα που σημειώνονται οι πρώτες εκρήξεις στο σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα της Μαδρίτης. Ακολουθούν αλλεπάλληλες, σφοδρότατες εκρήξεις στους σταθμούς του Ελ Πόζο και της Σάντα Εουχένια. Η Ισπανία αιμορραγεί. Αμέσως, περισσότερα από 1.000 άτομα συγκεντρώνονται στο κέντρο της Μαδρίτης, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα τυφλά τρομοκρατικά χτυπήματα που συγκλόνισαν την ισπανική πρωτεύουσα. Την επόμενη ημέρα, τουλάχιστον 2 εκατομμύρια Ισπανοί διαδηλώνουν σιωπηρά. Επίσημη άρνηση της ευθύνης για το μακελειό από την ΕΤΑ, την ώρα που οι υποψίες στρέφονται στην Αλ Κάιντα.

Το χρονικό μιας σφαγής

91 άνθρωποι βρήκαν τραγικό θάνατο και περίπου 2.000 ακόμη τραυματίστηκαν όταν 10 βόμβες άρχισαν να εκρήγνυνται σε τέσσερα τρένα, τα οποία βρίσκονταν σε τρεις σιδηροδρομικούς σταθμούς της Μαδρίτης. Τα τρένα και οι σταθμοί ήταν σχεδόν γεμάτα αφού οι εκρήξεις σημειώθηκαν σε ώρα αιχμής. Όπως έγινε γνωστό λίγο αργότερα, οι βόμβες είχαν πυροδοτηθεί από κινητά τηλέφωνα. Η τρομοκρατική αυτή επίθεση, η πιο θανατηφόρα εναντίον άμαχου πληθυσμού σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τη βομβιστική επίθεση στο Lockerbie το 1988, θεωρήθηκε αρχικά έργο της βασκικής αυτονομιστικής οργάνωσης ETA. Πολύ σύντομα όμως, η θεωρία αποδείχθηκε λανθασμένη αφού υπήρξαν αποδεικτικά στοιχεία ότι υπεύθυνη ήταν μια ακραία ισλαμιστική ομάδα που είχε δεσμούς με την Αλ-Κάιντα.

Οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι όλες οι εκρήξεις προκλήθηκαν από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς οι οποίοι ήταν κρυμμένοι σε σακίδια, πάνω στα τρένα. Οι τρομοκράτες φαίνεται ότι είχαν βάλει στο στόχαστρο το σταθμό της Atocha στη Μαδρίτη, κοντά στον οποίο είχαν πυροδοτηθεί επτά από τις βόμβες. Οι άλλες 3 βόμβες πυροδοτήθηκαν στα τρένα κοντά στους σταθμούς Εl Poso del Tio Raimundo και Santa Εugenia, πιθανότατα λόγω των καθυστερήσεων των αμαξοστοιχιών στο δρόμο τους για τον σταθμό Atocha. Τρεις άλλες βόμβες δεν πυροδοτήθηκαν, παρά το γεγονός ότι είχαν προγραμματιστεί και βρέθηκαν αργότερα άθικτες. Πολλοί Ισπανοί και μη, θεώρησαν ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις έγιναν ως αντίποινα για τη συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο που μαίνονταν στο Ιράκ, αφού στην περιοχή παρέμεναν περίπου 1.400 ισπανοί στρατιώτες.

Οι επιθέσεις έγιναν δύο ημέρες πριν από τις μεγάλες ισπανικές εκλογές, στις οποίες οι αντιπολεμικοί Σοσιαλιστές ανέβηκαν στην εξουσία. Η νέα κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο, απέσυρε τα ισπανικά στρατεύματα από το Ιράκ, το Μάιο του 2004. Μια δεύτερη βομβιστική επίθεση, στο τρένο υψηλής ταχύτητας AVE, επιχειρήθηκε στις 2 Απριλίου, αλλά ήταν (ευτυχώς) αποτυχημένη. Την επόμενη μέρα, η ισπανική αστυνομία συνέδεσε τις επιθέσεις με τους ένοικους ενός διαμερίσματος στο Leganés, νότια της Μαδρίτης. Επτά ύποπτοι και ένας Ισπανός πράκτορας των Ειδικών Δυνάμεων σκοτώθηκαν μετά από διαδοχικές εκρήξεις βομβών, τις οποίες πυροδότησαν οι ύποπτοι για να αποφύγουν τη σύλληψή τους από τις αρχές. Άλλος ένας βομβιστής πιστεύεται ότι σκοτώθηκε στις βομβιστικές επιθέσεις των τρένων και 29 ακόμη συνελήφθησαν. Μετά από μια δίκη το 2007 που κράτησε 5 μήνες, 21 από αυτούς καταδικάστηκαν και 5, συμπεριλαμβανομένου του Rabei Οsman, του φερόμενου ως αρχηγού, αθωώθηκαν. Στη μνήμη των θυμάτων της 11ης Μαρτίου, δημιουργήθηκε ένα μνημείο στο πάρκο El Retiro της Μαδρίτης, κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό Atocha.

Δέκα χρόνια μετά την τρομοκρατική επίθεση, μπουκέτα από λουλούδια κρέμονται στα κάγκελα, πάνω από τις ράγες του τραίνου στη Μαδρίτη, πολύ κοντά στο σταθμό όπου εκτυλίχθηκε η τραγωδία, καθώς εκεί εξερράγη ένα από τα τέσσερα τραίνα, έδειξαν ότι η Μαδρίτη δε μπορεί να ξεχάσει.

Στον καθεδρικό ναό της Αλμουδένα, 1000 άνθρωποι, θύματα των επιθέσεων αλλά και διασώστες, πυροσβέστες, αστυνομικοί, παρακολούθησαν τη επιμνημόσυνη δέηση μαζί με τον βασιλιά Χουάν Κάρλος, τη βασίλισσα Σοφία και τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι.

«Έχουν περάσει 10 χρόνια, αλλά δεν είναι πολύ μακρινό παρελθόν. Έχασα έναν παλιό συμμαθητή μου και την αδελφή ενός φίλου μου που ζει εκεί, ακριβώς στη γωνία. Όλη μέρα την ψάχναμε στα νοσοκομεία», θυμάται ο Εβαρίστο Ρουίθ, 47 ετών, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Χρειάστηκε να περάσουν 12 ολόκληρα χρόνια για να καταβληθεί ένα μέρος των αποζημιώσεων που δικαιούνται τα θύματα της πολλαπλής τρομοκρατικής επίθεσης που πραγματοποίησε η Αλ Κάιντα. Όπως έγινε γνωστό την Πέμπτη, 10 Μαρτίου 2016, δώδεκα χρόνια μετά την «11η Σεπτεμβρίου της Ισπανίας», όπως είχε χαρακτηριστεί, η ισπανική κυβέρνηση κατέβαλε το ποσό των 324 εκατ. ευρώ για τις αποζημιώσεις σε θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων του 2004 στη Μαδρίτη, καθώς και για τη χορήγηση βοήθειας σε συγγενείς, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εσωτερικών.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr