Mısır’daki Tapınakta İlginç Ritüel Kanıtları Bulundu

Blemmy halkı ile ilişkili tapınım alanı, hayvan başlarının kaynatılmasını yasaklayan ilginç bir yazıt ve başları olmayan 15 şahini içeriyor.

Araştırmacılar, Mısır’ın doğu çölünde bir Greko-Roma limanı olan Berenike sahasının kazılarından yeni bulgular yayınladılar.

Çalışma sonuçları, göçebe bir halk olan Blemmy’lerin varlığıyla bağlantılı olarak benzeri görülmemiş keşiflerle Geç Roma Dönemi’ne (4 ve 6. yüzyıllar arasında) ait bir dini kompleksin kazısını tanımlıyor.

Birçoğu başsız ve bir kaidenin etrafına gömülü on beş şahin, Blemmy halkının şahin tanrılarına yaptığı bir ritüele işaret ediyor. Helenistik-Roma liman kenti Berenike’de bulunan tapınım alanı, buranın içinde hayvan başlarının kaynatılmasını yasaklayan ilginç bir yazıt içeriyor.

(İlgili: Eski Mısır’ın Ölüm Tanrısı Kimdi?)

Makale, araştırmacılar tarafından “Şahin Mabedi” olarak adlandırılan ve o dönem Berenike şehrinin en önemli yapılarından biri olan Kuzey Kompleksi içinde yer alan Geç Roma Dönemi’ne (MS 4. ila 6. yüzyıllara) ait bir dini kompleksin arkeolojik kazısını anlatıyor.

Ptolomaios II Philadelphus (MÖ 3. yüzyıl) tarafından kurulan bir Kızıldeniz limanı olan bu bölge, Cape Horn, Arabistan ve Hindistan’dan gelen ticaretin ana giriş noktası haline getirildiği Roma ve Bizans dönemlerinde de faaliyetlerini sürdürmüştü.

Bu kronolojik dönem içinde, en yeni keşiflere yol açan evrelerden biri, MS 4. ila 6. yüzyıllar arasındaki Geç Roma Dönemi’ne tekabül eden evreydi. Bu evre, Nubia bölgesinden göçebe bir grup olan ve o sırada Mısır’ın Doğu çölünün büyük bir bölümünde topraklarını genişleten Blemmy’ler tarafından şehrin kısmen işgal edilmiş ve kontrol edilmiş gibi göründüğü bir dönemdi.

Bu anlamda, Kuzey Kompleksi, krallarından bazılarına veya yukarıda bahsedilen Şahin Mabedi’ne ait yazıtların keşfedilmesi sayesinde, Blemmy halkıyla bir bağlantının açık kanıtını sağlıyor.

Araştırmacılar, 4. yüzyıldan sonra Blemmy’ler tarafından kendi inanç sistemlerine uyarlanan küçük bir geleneksel Mısır tapınağı tespit edebildiler. Buradaki maddi buluntular özellikle dikkat çekiciydi ve zıpkınlar, küp şeklindeki heykeller ve dini faaliyetlerle ilgili işaretler içeren bir stel gibi adaklardan oluşuyordu.

Bulunan en dikkat çekici unsur, mabed içinde çoğu başsız olan 15 kadar şahindi. Nil Vadisi’nde dini amaçlarla şahinlerin gömülmesi ve bu türün bireysel kuşlarına tapınılması zaten gözlemlenmiş olsa da, araştırmacılar ilk kez bir tapınağa gömülü ve yumurtalar eşliğinde şahinleri keşfettiler. Bu tamamen eşi görülmemiş bir şeydi.

Diğer bölgelerde, araştırmacılar mumyalanmış başsız şahinler bulmuşlardı, ancak her zaman yalnızca bireysel örnekler vardı. Berenike durumunda olduğu gibi asla grup halinde değillerdi.

Buradaki bir stel, merak uyandıran bir yazıt içeriyor: “Burada kafa kaynatmak uygun değil.”

Normalde bir yazıta karşılık gelen bir adanma veya şükran işareti olmaktan çok uzak olan bu mesaj, kutsal olmayan bir faaliyet olarak kabul edilen, tapınağın içindeki hayvanların başlarını kaynatmayı yasaklayan bir mesajdı.

Araştırmacılara göre, tüm bu unsurlar, Mısır geleneklerini Blemmyes’in katkılarıyla birleştiren ve muhtemelen tanrı Khonsu’ya tapınmayla ilgili teolojik bir temel tarafından sürdürülen yoğun ritüel faaliyetlere işaret ediyor.

Keşifler, Roma İmparatorluğu’nun çöküşü sırasında Doğu çölünde yaşayan bu yarı göçebe insanlar olan Blemmy’ler hakkındaki bilgimizi genişletiyor.

Universitat Autonoma de Barcelona. 6 Ekim 2022.

Makale: Guzmán, J. O., Abella, D. F., Pita, V. T., Kaper, O. E., Ast, R., Osypińska, M., & Sidebotham, S. E. (2022). A Falcon Shrine at the Port of Berenike (Red Sea Coast, Egypt). American Journal of Archaeology, 126(4), 567-591.